วิทยาการจัดการและบริหาร

บทที่ 1วิทยาการจัดการและบริหาร
1.การบริหารคืออะไร มีความหมายตรงกับอะไร จงอธิบาย
การบริหาร คือ กระบวนการทำงานร่วมกับผู้อื่นเพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ตามเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ (Sergiovanni) การบริหาร คือ การทำงานของคณะบุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป ที่รวมปฏิบัติการให้บรรลุเป้าหมายร่วมกัน (Barnard)
มีความหมายตรงกับระบวนการคือการบริหารเป็นกระบวนการทางสังคมที่สามารถมองเห็นได้ 3 ทางคือ
1.ทางโครงสร้าง เป็นความสัมพันธ์ระหว่างผู้บังคับบัญชาและผู้ใต้บังคับบัญชา ตามลำดับขั้นตอนของสายการบังคับบัญชา
2.ทางหน้าที่ เป็นขั้นตอนของหน่วยงานที่ระบุหน้าที่ บทบาท ความรับผิดชอบและสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ เพื่อให้สำเร็จเป้าหมาย
3. ทางปฏิบัติ เป็นกระบวนการที่บุคคลและบุคคลต้องการร่วมทำปฏิกิริยาซึ่งกันและกัน (Getzals & Guba)

2.การเคลื่อนไหวด้านมนุษยสัมพันธ์ และพฤติกรรมศาสตร์เพื่อการบริหารเกิดขึ้นเพราะเหตุใด จงอธิบาย
การเคลื่อนไหวด้านมนุษยสัมพันธ์และพฤติกรรมศาสตร์เพื่อการบริหารเกิดขึ้นเพราะกา บริหารงานที่มุ่งเน้นแต่ในด้านช้แรงงาน ผลผลิต และวัตถุมากกว่าการดูแลบุคคล และสิ่งแวดล้อมทำให้เกิดปัญหาในกระบวนการบริหาร

3.จงยกหลักธรรมในพระพุธศาสนาที่ท่านนับถือซึ่งเกี่ยวกับการบริหารพร้อมอธิบายโดยสังเขป
หลักการที่ผู้บริหารมักจะใช้ในการบริหารงาน คือ หลักการ ครองตน ครองคน ครองงาน เพื่อเป้าหมายความสำเร็จในหน้าที่การงานของตนเอง ผู้ร่วมงานมีความพึงพอใจและผลของงานที่มี ประสิทธิภาพ และ ประสิทธิผล ซึ่งในการ ครองตน ครองคน ครองงาน นั้นผู้บริหารต้องบริหารโดยใช้หลักธรรมในการบริหาร ดังนี้
ครองตน "หลักธรรมสัปปุริสธรรม7"
1.รู้จักเหตุ
2.รู้จักผล
3.รู้จักตน
4.รู้จักประมาณ
5.รู้จักกาลเวลา
6.รู้จักชุมชน
7.รู้จักเลือกคบบุคคล
ครองคน "หลักธรรมสังคหวัตถุ4"
1.ทาน : การให้การแบ่งปัน
2.ปิยวาจา : การพูดจาดี
3.อัตถจริย : การประพฤติตนเป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น
4.สมานัตตตา : การวางตนสมฐานะ เสมอต้นเสอปลาย
ครองงาน "หลักธรรมอิทธิบาท 4"
1.ฉันทะ : ความพอใจ รักและพอใจในงาน
2.วิริยะ : ความเพียร กระตือรือร้นขยันหมั่นเพียรในงาน
3.จิตตะ : ความเอาใจใส่จดจ่อ มีสมาธิอยู่กับงาน
4.วิมังสา :ความคิดไตร่ตรอง ใช้ความคิดสติปัญญาพิชิตงาน

ครองงาน "หลักธรรมอิทธิบาท4"
๑. ฉันทะ ความพอใจรักใคร่ในสิ่งนั้น๒. วิริยะ ความพากเพียรในสิ่งนั้น๓. จิตตะ ความเอาใจใส่ฝักใฝ่ในสิ่งนั้น๔. วิมังสา ความหมั่นสอดส่องในเหตุผลของสิ่งนั้น

4.ในการบริหารงานของท่านด้านการวางแผน การจัดองค์กร การจัดคนเข้าทำงาน การบริหารงานบุคคล การอำนวยการและการควบคุมที่ผ่านมาท่านประสบความสำเร็จในเรื่องอะไร และประสบปัญหาในเรื่องอะไรมากที่สุด เพราะเหตุใด
ในการบริหารงานของข้าพเจ้าด้านการวางแผน การจัดองค์กร การจัดคนเข้าทำงาน การบริหารงานบุคคล การอำนวยการและการควบคุมที่ผ่านมาข้าพเจ้าประสบความสำเร็จในเรื่อง การวางแผนะเพราะว่าการวางแผนเป็นการตัดสินใจในปัจจุบันถึงการกระทำในอนาคต ดังนั้น ขั้นตอนการวางแผนจึงเป็นเพียงแนวทาง ซึ่งยังไม่ได้ปฏิบัติจริง
และในการบริหารงานของข้าพเจ้าด้านการวางแผน การจัดองค์กร การจัดคนเข้าทำงาน การบริหารงานบุคคล การอำนวยการและการควบคุมที่ผ่านมาข้าพเจ้ามีปัญหาในเรื่อง การบริหารงานบุคล เพราะคนมีจิตใจ และพฤติกรรมที่แตกต่างกัน ทำให้การใช้กระบวนการบริหารต้องใช้ทั้งศาสตร์ และศิลป์ และองค์ประกอบอื่นๆ ในการบริหารงานบุคล

5.การวางแผนคืออะไร สำคัญอย่างไร การทำงานโดยไม่มีแผนจะเกิดอะไร เพราะเหตุใดขึ้น
การวางแผน หมายถึงการกำหนดวิถีทางที่จะปฏิบัติไว้เป็นการล่วงหน้า ซึ่งจะทำให้เกิดผลสำเร็จตามความต้องการ การวางแผนเป็บกระบวนการคิดที่จะต้องครอบคลุม เป็นสาระได้ทุกแง่มุมเพื่อให้ได้มาซึ่งกลยุทธ์ การจัดองค์การ หมายถึงภาระหน้าที่ในการกำหนด จัดเตรียม และจัดความสัมพันธ์ของกิจกรรมต่างๆเพื่อให้สามารถบรรลุผลสำเร็จตามวัตถุประสงค์ขององค์การที่ตั้งไว้อย่างมีประสิทธิภาพ
ความสำคัญของการวางแผนมีดังนี้
1.เพื่อให้การทำงานมีจุดหมายในอนาคต
2.สะดวกในการดำเนินงาน งานสำเร็จอย่างมีประสิทธิภาพ
3.เมื่อเกิดปัญหาสามารถที่จะปรับแก้ไขได้ทันที
4.เป็นเครื่องมือสำหรับผู้บริหารในการควบคุมนโยลายและสามารถวินิจฉัย ตัดสินใจได้อย่างประหยัด
5.ทำให้เกิดการประสานงานที่ดี
6.ทำให้เกิดการกระจายอำนาจ
7.การทำงานโดยไม่มีแผนจะทำให้ การบริหารงาน ขาดประสิทธิภาพ และประสิทธิผล

6. องค์การและกรอบอัตรากำลังมีความเกี่ยวข้องกันอย่างไร ทั้งสองเรื่องนี้มีความสำคัญต่อแผนอย่างไร
-องค์การและกรอบอัตรากำลังมีความเกี่ยวข้องกันคือองค์กรที่จัดขึ้นจะดำเนินการไม่ได้ เพราะยังไม่มีบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถลงไปทำหน้าที่ตามที่ระบุไว้ในคู่มือองค์กร และสิ่งอื่นๆที่เกี่ยวข้อง
- องค์การและกรอบอัตรากำลังมีความสำคัญต่อแผนคือ ช่วยให้แผนดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ และประสิทธิผล

7. กิจกรรมเกี่ยวกับการบริหารงานบุคลมีอะไรบ้าง จงระบุพร้อมอธิบายมา 5 กิจกรรม
- กิจกรรมเกี่ยวกับการบริหารงานบุคลมีดังนี้
1.การคัดเลือกบุคลกรเข้าทำงาน อย่างเหมาะสม เพื่อให้งานดำเนินไปได้
2.การปฐมนิเทศ และเตรียมความพร้อมเพื่อเริ่มงานใหม่ที่ดี
3.มีการจูงใจ และให้แรงเสริมเหมาะสม พร้อมทั้งให้มีสวัสดิการ ละสวัสดิภาพที่ด
4.มีการประเมินการปฏิบัติอย่างเที่ยงธรรม
5. มีการพัฒนาบุคลากร อย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างบุคลที่เรียนรู้ และปรับตัวตลอดเวลา
กิจกรรมเกี่ยวกับการบริหารงานบุคคลทุกกิจกรรมทำเพื่อให้กระ บวนการบริดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ และประสิทธิผล

8.จงอธิบายคำต่อไปน้พอสังเขป ผู้บริหาร ผู้นำและภาวะผู้นำ การตัดสินใจ
- ผู้บริหาร คือผู้ดูแลรักษา ผู้ดำเนินกิจการ ตามกฏหมายให้เจริญก้าวหน้า ไปด้วยดี
- ผู้นำและภาวะผู้นำ ผู้นำคือผู้นำ คือ บุคคลที่มีความ สามารถในการใช้อิทธิพลให้คนอื่นทำงานในระดับต่าง ๆ ที่ต้องการให้บรรลุเป้าหมายและวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้และภาวะผู้นำหมายถึงคือกระบวนการที่บุคคลใดบุคคลหนึ่ง หรือมากกว่า พยายามใช้อิทธิพลของตนหรือกลุ่มตน กระตุ้น ชี้นำ ผลักดัน ให้บุคคลอื่น หรือกลุ่ม บุคคลอื่น มีความเต็มใจ และกระตือรือร้นในการทำสิ่งต่าง ๆ ตามต้องการ โดยมีความสำเร็จของกลุ่ม หรือองค์การเป็นเป้าหมาย -การตัดสินใจ หมายถึงการเลือกพิจารณาลงความเห็นชี้ขาดว่าใครผิด ใครถูก อย่างไหนดี อย่างไหนไม่ดี

9.การควบคุมคืออะไร สำคัญอย่างไร จงอธิบาย
การควบคุมคือการควบคุม คือการบังคับหรือกำกับให้การทำงานต่างๆเป็นไปตามแผน โดยต้องจัดระบบการรายงาน(Reporting System ) ต้องกำหนดว่าข้อมูลใดจำเป็นสำหรับการควบคุม กำหนดมาตรฐานของการปฏิบัติงานต่างๆขึ้นเพื่อใช้วัดผลการทำงาน
การควบคุมมีความสำคัญคือ ทำให้งานนั้นเป็นไปตามแผนและได้มาตรฐานที่ได้กำหนดไว้; สามารถตรวจสอบวิธีการปฏิบัติงานว่าได้เป็นไปตามแผนหรือไม่ ช่วยให้ทราบว่าใช้ทรัพยากรอย่าง มีประสิทธิภาพหรือไม่ ช่วยลดอุบัติเหตุให้น้อยลง

10.จงอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างศาสตร์ ต่อไปนี้กับการศึกษา
ประชากรศาสตร์หมายถึง ศาสตร์ที่ทำการศึกษาเกี่ยวกับ ขนาดหรือจำนวนของคน ที่มีอยู่ในแต่ละสังคม ภูมิภาค และระดับโลก นอกจากนี้ยังศึกษาเกี่ยวกับการกระจายตัว ของประชากร และองค์ประกอบต่างๆของประชากร
การศึกษาประชากรศาสตร์ทำให้ทราบข้อมูลของประชากรที่มีอยู่ในปัจจุบัน จากข้อมูลปัจจุบันทำให้สามารถนำไปคาดการณ์ประชากรในอนาคตได้ และนำข้อมูลของการคาดการณ์ไปวางแผนการดำเนินงานต่างๆ เช่น การรับบุคลากร การวางแผนการจัดการศึกษา ฯลฯ
จิตวิทยาจิตวิทยา คือศาสตร์ที่ว่าด้วยการศึกษาเกี่ยวกับจิตใจ (กระบวนการของจิต), กระบวนความคิด, และพฤติกรรม ของมนุษย์
ประโยชน์ของจิตวิทยาการศึกษามีดังต่อไปนี้ 1. ช่วยให้ผู้สอนสามารถเข้าใจตนเอง พิจารณา ตรวจสอบตนเอง ทั้งในด้านดีและข้อบกพร่อง รวมทั้งความสนใจ ความต้องการ ความสามารถ ซึ่งจะทำให้สามารถคิด และตัดสินใจกระทำสิ่งต่าง ๆได้อย่างเหมาะสม
2. ช่วยให้ผู้สอน เข้าใจทฤษฎีวิธีการใหม่ ๆ และสามารถนำความรู้เหล่านั้น มาจัดกิจกรรม
การเรียนการสอน ตลอดจนนำเทคนิคการใช้ได้เหมาะสมและเกิดประโยชน์อย่างยิ่ง เช่นใน การเรียนสิ่งที่เป็นนามธรรมผู้สอนจำเป็นต้องใช้วัสดุอุปกรณ์เพื่อประกอบการสอนเข้าใจง่ายยิ่งขึ้น 3.ช่วยให้ผู้สอนเข้าใจธรรมชาติความเจริญเติบโตของผู้เรียนและสามารถจัดการเรียน
การสอนให้เหมาะสม กับธรรมชาติ ความต้องการ ความสนใจ ของผู้เรียนแต่ละวัยได้ 4. ช่วยให้ผู้สอน เข้าใจ และสามารถเตรียมบทเรียน วิธีสอน วิธีจัดกิจกรรมตลอดจนวิธีการ
วัดผล ประเมินผลการศึกษา ให้สอดคล้องกับความเจริญเติบโตของผู้เรียน ตามหลักการ 5. ช่วยให้ผู้สอน รู้จักวิธีการศึกษาผู้เรียนเป็นรายบุคคล เพื่อหาทางช่วยเหลือแก้ปัญหา และส่งเสริมพัฒนาการของผู้เรียนให้เป็นไปอย่างดีที่สุด 6.ช่วยให้ผู้สอนมีสัมพันธ์ภาพที่ดีกับผู้เรียนมีความเข้าใจและสามารถทำงานกับผู้เรียนได้อย่างราบรื่น
7. ช่วยให้ผู้บริหารการศึกษา ได้วางแผนการศึกษา การจัดหลักสูตร อุปกรณ์การสอน และการบริหารได้อย่างถูกต้อง 8.ช่วยให้ผู้เรียนสามารถปรับตัวเข้ากับสังคมได้ดีรู้จักจิตใจคนอื่นรู้ความต้องการความสนใจและปรับตัวให้เข้ากับลักษณะเหล่านั้นได้ก็จะทำให้เราสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างปกติสุข
สังคมวิทยา คือศาสตร์ที่ว่าด้วยการรวมกลุ่มของมนุษย์ เนื่องจากมนุษย์เป็นสัตว์สังคม ดังนั้น สังคมวิทยาเป็นองค์ความรู้เกี่ยวกับสังคมซึ่งมี มีการ ศึกษาเป็นองค์ประกอบส่วนหนึ่ง การเข้าใจสังคมจึงเป็นการเข้าใจองค์รวม และเข้าใจมิติต่างๆ ในสังคมที่เกี่ยวข้องกัน โดยเฉพาะจะทำให้ทราบว่าการศึกษามีส่วนให้ และรับกับส่วนอื่นๆอย่างไร

*************************************


















ตอบคำถามท้ายบทที่
บทที่ 1วิทยาการจัดการและบริหาร




โดย
นายทรงชัย เลิศวัฒนาพร
นักศึกษาปริญญาบัณฑิต สาขาบริหารการศึกษา
เลขประจำตัว75079075



เสนอ
ผศ.ดร.ไพโรจน์ อุลิต